Condoleances bij de tabac

De hoogbejaarde moeder van mijn vriend Francies de aannemer had het trieste nieuws als eerste. Ze is de zelfbenoemde presidente van het maison de retraite, machtiger dan directeur, en hoe ze dat flikt, is me nog altijd een raadsel, maar qua nieuwtjes is ze sneller dan alle sociale media bij elkaar. Haar vertrouwde openingszin was: “Al gehoord?” Nee, natuurlijk niet.

We zaten met het vaste clubje van het apéro-conclaaf rond midi op het café-terras. Er was nog een redelijk temperatuurtje en de zon deed zijn best.

Haar bericht greep ons aan: Héros was overleden. De trotse hond van het hele dorp had het na 16 jaar voor gezien moeten houden. Jacqueline van de mairie barstte in tranen uit en zelfs de Brulboei, de onbarmhartige jager die everzwijnen het liefst bij roedels tegelijk neerknalt, had het er duidelijk even moeite mee. Ik ook. Nadat ik hier een tijdje woonde en hij me een paar keer besnuffeld had, werd ik toegelaten tot zijn vriendenkring en besloot ik altijd een paar friandisses (snoepjes) op zak te hebben als ik naar het dorp ging. Als hij me op het terras zag zitten, kwam hij steevast aangeslenterd om een lekkernijtje te scoren. In de categorie kwijlebabbels zat hij in de eredivisie, het kon me niets schelen. Een broek kan altijd wel gewassen worden en als ik in het kort was, bracht een servetje enige uitkomst. Echt de hond van het hele dorp. We vulden onze glazen bij, hieven die ten hemel en verzuchtten “Adieu, Héros.”

De Pens uit Amiens, de corpulente gepensioneerde onderwijzer uit het hoge noorden die geldt als de intellectueel van ons dorp, begon over kerstavond. Ik vond het een rare overgang. Ik heb geleerd dat het er in de Provence op die avond van de 24e december nogal feestelijk aan toegaat. Le gros souper en die 13 desserts, dat soort dingen. De Pens vroeg wat er op kerstavond in Nederland allemaal gebeurde. Ik zei dat ik het niet wist. In mijn vervaagde herinnering speelde er dan helemaal niks, het luxe bedoelde kerstmaal was toch op de eerste kerstdag? Henri de pastoor was komen aanschuiven en de stemming verbeterde meteen toen hij aankondigde dat hij de nachtmis in ons dorp om 12 uur zou vieren. Hij is zo’n curé ambulante die een stuk of vijf parochies moet bedienen en dus gebeurt het wel dat de nachtmis al om 8 uur moet beginnen. Het lot was ons gunstig gezind geweest, wij hadden minuit getrokken.

Het gesprek ging verder met besprekingen over dat gros souper. Als het over gerechten gaat, zijn Provençalen even fanatiek als enthousiast. Ik denk weleens dat ze dat het liefst de hele dag doen. Ik hield me erbuiten. Toen ik hier pas verbleef, heb ik me een keer laten verleiden zo’n kerstavond mee te maken, tot en met de nachtmis en die 13 desserts aan toe. Eén keer was wel genoeg. Het kerkje was een uitverkocht huis geweest, ik had met een staanplaats genoegen moeten nemen. Francies vertelde omstandig wat hij voor zijn gros souper in gedachten had: rivierkreeftjes met mayonnaise, een goed gekruid stuk lamsvlees, paar soorten kaas en een toetje van vijgentaart. De Brulboei deed (meer dan) de suggestie dat lam te vervangen door sanglier (wildzwijn), hij had er gisteren nog eentje omgelegd. Jacqueline zei dat ze het aan haar moeder overliet, de Pens zag die rivierkreeftjes liever vervangen door foie gras (ganzenlever).

Ik stond op en liep naar de tabac die gedreven wordt door madame Perquin, de bazin van Héros. Ik betoonde mijn medeleven en zette mijn naam in het condoleance-register dat ze op de toonbank had neergelegd.

Op weg naar mijn auto kwam ik weer langs het terras. Ze zaten er nog. Tegen Henri zei ik dat ik er bij de nachtmis bij zou zijn. De moeder van Francies die naast de pastoor zat, hoorde ik haar plekje op de eerste rij regelen.