De toerist en de marmot

Er wordt tegenwoordig van alles verboden, een sigaartje op het strand opsteken mag hier en daar ook al niet meer. Nou, als het zo moet, dan wil ik wel een stap verder gaan. Laten we het toerisme verbieden! Werd een tijdje geleden al min of meer voorgesteld door de Franse filosoof en natuurkundige Blaise Pascal (1623-1662). Die vond destijds al dat het veruit het beste is als iedereen gewoon thuis blijft.
Naar men bericht is het onder meer in Amsterdam een bende hetgeen te wijten is aan de toeristen. Ik spreek niet uit eigen belevenis, ik mijd Nederland al jaren. Maar als alle media het zeggen, dan zal het wel zo zijn. In mijn omgeving is het ook niet te doen als je in het seizoen vanwege je werk of zo naar Nice, Cannes of Saint-Tropez moet. En inmiddels is dat domme toerisme al zo verwoestend dat er zelfs in de Hautes-Alpes een probleem is dat me meer aangrijpt dan gedoe in dat verre Amsterdam, in Venetië of Barcelona.
Een jaar of twintig geleden tipte iemand me dat er in dat departement iets speelde. Met marmotten. Ik moest bekennen dat ik de marmot niet tot mijn vriedenkring rekende. Ik had wel van ‘m gehoord, een soort eekhoorn, dacht ik. Of een cavia. Helemaal fout, werd me uitgelegd. Nee, de marmot is in de Alpen een inheemse diersoort die de helft van het jaar lekker ligt te pitten. Met de hele familie in een ondergonds gangenstelsel, hun ‘burcht’, in winterslaap. Ik ben ook niet zo van de winters. Bij schaatsen of skiën op tv zap ik weg, ik herkende in de marmot een gelijkgestemde. Kennis maken? Ja, dat kon. Tussen april en oktoker in Eygliers-Mont-Dauphin. Ik erheen natuurlijk. Ze hadden er een paadje aangelegd en als je daarover heen liep, had je goeie kans dat marmotten je even kwamen bekijken. In de loop der jaren ben ik er wel een keer of vier geweest. Ik ga niet hoog opgeven over een diepgaand contact, de marmot is niet gedegradeerd tot zo’n aaibaar mormel van een huisdier. Maar afgezien van onze gedeelde afkeer van de winter schiep wederzijdse nieuwsgierigheid een band. Toch ook een soort journalist, de marmot. Kijkt en oordeelt, maar hoeft geen stukkie te tikken.
En nu worden die dieren het slachtoffer van de toeristen, vooral van die verstandelijk beperkte selfie-meute. Samen met een marmot op de foto, zelfs al moet je er het – niet voor niks ter bescherming – aangelegde pad voor verlaten, met minder dan een rasechte marmotten-selfie op je mobieltje kan je toch niet thuiskomen? Je bent toerist of niet. Die fotomakerij gaat de hele dag door. Ook vanwege hun nieuwsgierigheid denken de marmotten, aardig als ze zijn: oké, doe dan maar weer. Ondertussen zijn ze zo afgeleid dat hun fourageren erbij inschiet: ze moeten voor de winter een aardig voorraadje voedsel hamsteren. Vanuit Eygliers-Mont-Dauphin tellen wetenschappers en vrijwilliers elk jaar de marmottenpopulatie, op de Col du Lautaret (2.058 meter) en de Col du Galibier (2.645 meter). Het gaat de dieren niet goed. Honger is hun grootste probleem. Met dank aan het toeristencircus. In Amsterdam en in de Hautes-Alpes zorgen die lui voor dezelfde ellende. Zullen we nog eens navlooien wat een denker in 16-zoveel aanraadde?
Peter Hooft