Een juwelier met enkelketting

Het schijnt in Nederland ook niet meer zo geweldig pluis te zijn als toen ik er nog woonde -ik lees de NL-kranten- en in een kwart eeuw verandert er natuurlijk veel. Maar vlak ook Zuid-Frankrijk niet uit als het om criminaliteit gaat. De achteruitgang in veiligheid en de toename van misdaad mag je gerust indrukwekkend noemen. Marseille, Corsica, de afrekeningen in het ´milieu´: het is allemaal nauwelijks meer bij te houden. In mijn dorpje in het achterland valt het overigens wel mee hoor. We hebben in de jaren dat ik hier woon maar één moord gehad en dat was ook nog een familievete. Schoonzoon schiet schoonvader dood die net met een baguette onder zijn arm uit het bakkerswinkeltje stapte. Ik was er zo ongeveer bij, op weg naar de tabac. Het was wel schrikken, maar niet echt spannend. De dader bleef rustig op de gendarmerie wachten. En aan pief-paf-poef ben ik wel gewend. Ook vanmorgen om een uur of zeven vlogen de kogels om mijn huis, het jachtseizoen is geopend. Ik hoop dat ik weer een paar sangliers kan redden.
In slapeloze, nachtelijke uren lees ik graag thrillers. Die van Michael Berg bijvoorbeeld. Maar in het dagelijks leven bemoei ik me niet met ´crime´. Tenzij er iets gebeurt waarover ik ineens ga nadenken. Ik bedoel: stel dat ik overvallen word, zou ik dan proberen de dader genadeloos te grazen te nemen? Zou ik het recht in eigen hand nemen? Ik denk het wel. Als mijn honden me niet te snel af zouden zijn.
Ik kom erop door de berichten over de Niçoise juwelier Stephan Turk (67) die van de week in zijn winkel overvallen werd. De bandieten gingen er op hun scooter vandoor, maar hun slachtoffer rende achter hen aan en loste midden op straat drie schoten. Een van die kogels trof de duo-passagier dodelijk in de rug. Turk werd vastgezet en formeel beschuldigd van moord, dan wel doodslag. Zijn advocaten wezen op de paragrafen in het Franse Wetboek van Strafrecht die over zelfverdediging gaan. Is de vraag in hoeverre je van zelfverdediging kunt spreken als je iemand met een vuurwapen achterna rent.
De publieke opinie heeft van zich laten horen. En dat zegt misschien wel wat over hoe er in dit deel van de wereld over justitie en ´eigen richting´ (het juridisch begrip voor recht in eigen hand nemen) gedacht wordt. En over de invloed van de sociale media. Het begon met een Facebook-pagina waarop iemand het voor Turk opneemt. Nu ik dit tik heeft die pagina 1,2 miljoen (!) ´likes´. Dat is ongeveer drie keer de totale bevolking van Nice. Een petitie die om de vrijlating van Turk vraagt, had in een mum van tijd 20.000 handtekeningen. Ik denk dat de rechter-commissaris toch met een schuin oog naar die getallen gekeken heeft en daarna besloot dat de juwelier zijn proces onder huisarrest en met zo´n enkelband mag afwachten.
We hadden het er vanmorgen in het café over, het is ook in mijn dorp echt een item. Iedereen was vóór Turk. Want ach ja, politie, justitie, wat heb je eraan? Laks optreden, laffe straffen. Je kunt maar beter zelf je recht halen.
Dat heet eigenrichting, en dat mag niet, van de wet. Ik ben bang dat Turk nog een stevige (af)rekening tegemoet kan zien.