Het Provençaals komt terug

Toen ik hier pas woonde, dacht ik nog dat de nabijgelegen camping Lou Cantaïre naar de eigenaar heette. Nu weet ik allang beter. Lou is geen voornaam, maar Provençaals voor ‘le’ en ‘cantaïre’ staat voor zanger. Camping De Zanger.
Een kwart eeuw geleden, toen ik aan mijn inburgeringscursus begon, spraken de bejaarde autochtonen bijna allemaal nog Provençaals, of althans hun versie van dat ‘patois’, streekdialect. Een paar dorpen verderop ging het weer om een andere interpretatie van het Provençaals. Daar had juffrouw Bavinck me op mijn Rotterdamse MMS nooit voor gewaarschuwd en al helemaal niet op voorbereid. Met mijn ABF (Algemeen Beschaafd Frans) kwam ik niet ver bij de bakker en in het café.
Ik kocht een Provençaals woordenboek, maar dat heb ik nu niet meer nodig. Want bijna niemand meer in ons dorp spreekt nog Provençaals. De oudjes van toen zijn op hun laatste trein gestapt. Ze rekenden nog in oude Franse francs en het is maar beter dat ze niet ook nog de introductie van de euro hebben moeten beleven.
Buiten ‘het seizoen’ is de voertaal in ons dorp tegenwoordig ABF, ’s zomers overheerst het Engels, het Nederlands en de Waalse variant van het Frans. Het is snel gegaan.
Noem me gerust ultra-conservatief, maar ik vind het jammer dat we geen Provençaals meer spreken. Het zoveelste bewijs van een cultuur die verloren is gegaan. Dacht ik.
Maar kijk: in Avignon gaan ze vanaf volgend jaar weer straatnamen -ook- in het Provençaals vermelden! Ik vind dat prachtig nieuws.
Zeker tegen de achtergrond van een recent vonnis van het ‘tribunal administratif’ van Montpellier, dat de gemeente Villeneuve-les-Maguelone (departement L’Hérault) ertoe dwong zijn plaatsnaambord Vilanova-de-Magalone terug te veranderen in Villeneuve etc. Het tribunaal oordeelde naar aanleiding van een klacht van de ‘Mouvement républicain de salut public’, een organisatie die onder meer wil voorkomen dat Frankrijk uit elkaar valt. Honderden inwoners van Villeneuve hebben inmiddels tegen het oordeel van de rechtbank gedemonstreerd.
Ik vermoed dat het voorzichtig eerherstel van het Provençaals samenhangt met de afkeer van ‘Brussel’, die in elk geval in mijn dorp onmiskenbaar is. Een nog groter Europa? Wij vinden dat ‘Parijs’ al veel teveel te vertellen heeft.
Die aangepaste straatnaambordjes in Avignon zijn minstens een signaal. Ik ben er blij mee, want ik zie niet in waarom we in het zuiden gebukt moeten gaan onder de ‘normen & waarden’ van het noorden, inclusief Parijs en Brussel. Laat ons maar met rust, we hebben meer verstand van zoiets als joye de vivre.
En hoewel ik van Frankrijk houd, ben ik vóór een onafhankelijk Baskenland, een onafhankelijk Corsica en een onafhankelijke Provence, om maar eens wat te noemen.
Lang geleden stelde wijlen Freddy Heineken voor om Europa op te splitsen in zo’n 75 kleine, militair zwakke landen. Zo kon je volgens hem ook een nieuwe oorlog in dit werelddeel vermijden en tevens streekgebonden culturen overeind houden, tot genoegen van de bevolkingen. Ik denk dat Heineken gelijk had.
Ga ik nu een Heineken-biertje drinken om te vieren dat Avignon het belang van het Provençaals heeft herontdekt. Dat biertje komt trouwens uit de Heinekenfabriek in Marseille en wordt gebrouwen met het water uit de rivier de Verdon. Ook een beetje streekgebonden dus.