De destijds bekende schrijver en journalist Ludovic Naudeau (1872-1940) noteerde ooit: “Zoals iedereen weet, is een van de karakteristieken van het departement Vaucluse dat een deel van de bevolking geen maat weet te houden. Een overvloed aan slecht opgevoede families.” Zou het? Geldt, althans door de eeuwen heen, zeker niet voor Carpentras, in het uiterste noorden van het departement. Want de stad was een toevluchtsoord voor joden en deed al in een vroeg stadium aan armenzorg en wetenschappelijk vooruitgang. Kunst en cultuur stonden er in hoog aanzien.
L’Arc Romain
Eerst waren er de Romeinen, altijd weer die Romeinen! Zij waren weer de eersten die wel wat in de locatie Carpentras zagen. Ze maakten er een voorname marktplaats van en keizer Augustus proclameerde het gehucht tot een ‘Latijnse kolonie’. Tuurlijk is er nog veel ‘Romeins’ te bewonderen, waaronder L’Arc Romain.
Maar het werd nog veel spannender toen de katholieke kerk zich tijdelijk in Avignon (30 km verderop) vestigde. Paus Clément V regelde het zo dat zijn curie vanaf 1313 vanuit Carpentras de dienst uitmaakte. In die periode werd ook begonnen met de aanleg van verdedigingsmuren waar nu nog iets van over is.
De oudste synagoge van Frankrijk
Maar in historische zin veel belangrijker: Carpentras werd met Avignon, Cavailllon en L’Isle-sur-la-Sorgue omstreeks 1367 een toevluchtsoord voor joden, opgejaagd door Filips de Schone. Per saldo heeft Carpentras er de grootste en mooiste synagoge van Frankrijk aan overgehouden Een superieur monument, Place Maurice Charretier. Mag niemand missen die de stad aandoet. En anders ook niet. synagoguedecarpentras.fr
Hôtel-Dieu de Carpentras
En er valt meer te bewonderen in de stad. Denk aan het Hôtel-Dieu de Carpentras, 18e eeuw. Ooit een ziekenhuis natuurlijk, een initiatief van de strenge maar progressieve bisschop D’Inguimbert (1683-1757) die vond dat er met inachtneming van de wetenschappelijke vooruitgang en de schoonheid van de kunst, voor de armen gezorgd moest worden. Hij was in Carpentras ook de grondlegger van de eerste openbare bibliotheek van Frankrijk. Nu is dat Hôtel-Dieu vooral een museum. Met onder meer een apotheek à l’ancienne, je weet niet wat je ziet. Er zijn natuurlijk meer musea, zoals het Musée Comtadin-Duplessis, vernoemd naar de lokale portrettist Joseph Siffrède Duplessis. Le Musée Sobirats heeft vooral art déco te bieden, maar bijvoorbeeld ook een salon in Louis XVI-stijl.
Cathédrale Saint Siffrein
En neem zeker een kijkje in de gotische kathedraal Saint Siffrein, gebouwd op de restanten van een Romeinse kerk. Het Office du Tourisme was ooit een klooster van de Dominicanen, nogal verwoest tijdens de Revolutie. Dat er zoveel fonteinen in de stad zijn, is mede te danken aan de bouw van een aquaduct, in de middeleeuwen. Nu is er nog steeds een aquaduct te bewonderen dat geconstrueerd werd tussen 1720 en 1734.
Markt sinds 1155
Vandaag de dag moet de stad het vooral hebben van de landbouw. En van het toerisme. In de naaste omgeving wijnbouw, truffelcultuur en vooral aardbeien. ‘La fraise de Carpentras’ is een gedeponeerd merk, het jaarlijkse Fête de la Fraise staat altijd in april op de agenda. Verder is Carpentras óók een wijnstad. Denk maar aan Châteauneuf-du-Pape, min of meer om de hoek. Die wijnbouw begon zo’n beetje 30 jaar voor Christus, maar ten tijde van het bewind van de pausen in Avignon werd er echt werk gemaakt. De religieuze herders lustten wel een slokje en hadden goed in de smiezen dat de grond en het klimaat ideaal waren voor de productie van kwaliteitswijn. Beetje raar eigenlijk dat het tot 1973 moest duren voor de wijnboeren in de nabije omgeving hun AOC Vins Ventoux kregen toegekend. aoc-ventoux.com
Op vrijdag in deze periode van het jaar de truffelmarkt op de binnenplaats van het Hôtel-Dieu. En er is het hele jaar door elke vrijdagochtend een Marché Provençal, die officieel erkend is als een ‘marché d’exception’. Die markt doet al mee sinds 1155! En wie iets anders zoekt: elke zondag een brocantemarkt. In Carpentras hebben ze nu alle oog voor hun rijkdommen, de historie, de wijn, het toerisme. Slecht opgevoed? Het is helaas ook waar dat het joodse kerkhof in de stad in de voorbije jaren tot twee keer toe is bezoedeld.
Uit eten
- Chez Serge, 90 rue Cottier.
- Cercle 85, 30 place de l’Horloge.
- Adrien Aumaitre,471 chemin de Villefranche.
- L Taverna Salato, 56 ave. Notre Dame de Sante.
