Smakkend over straat

Ik weet ook wel dat statistici desgewenst ´bewijzen´ dat het regent als het droog is. Maar er zijn onderzoeken, zoals recent van het Insée (Frans Bureau voor de Statistiek) die ik soms een beetje wil geloven. Over de lunchcultuur dit keer. En ik schrok.
Kennelijk is het zo dat we bij ons in Frankrijk gemiddeld nog maar 40 minuten voor het déjeuner uittrekken. Twintig jaar geleden praatte je over één uur en 40 minuten.
Ik hecht aan een serieuze maaltijd zo omstreeks het middaguur. Tussen twaalf en drie of daaromtrent. En dan niet alleen op zondag. Toen ik vele jaren geleden tot emigratie besloot, was het vooruitzicht op lange lunches beslist een mede-bepalend gegeven. Het kleffe-kaaskadetje-met-mokje-melk in de bedrijfskantine van mijn toenmalige werkgever hielp ook. Ik gruw nog steeds bij die gedachte. En ik kan niet snel genoeg een glaasje rosé bij mijn salade Niçoise intappen om dat doembeeld weg te spoelen.
Dat lukt steeds minder, nu ook in Frankrijk de dagelijkse lunch meer en meer wordt afgewaardeerd.
Volgens het Insée is de klassieke Franse lunch het slachtoffer van de nieuwe tijd. In de grote steden, waar ik overigens liever niet kom, wordt al 40 procent van de lunches met ´snacks´ afgeraffeld. Nog maar 60 procent van de middagmaaltijden wordt in restaurants genoten. En dan is er de vraag wat je onder restaurants verstaat. Is een McDo een restaurant? Ik vind van niet. In mijn optiek is een McDo een ordinaire snacktent. In Frankrijk kun je er wijn bij je bordkartonnen hamburger krijgen, maar met een serieus restaurant heeft het niks te maken. Twee dorpen verderop hebben we aan de doorgaande weg zo´n filiaal. Altijd een bomvol parkeerterrein; ook hier kiest met name de jeugd eerder voor vulling dan voor voeding. Met de traditionele Provençaalse adresjes in de buurt gaat het dus minder jofel.
En de snackterreur gaat verder.
Wat ik in het oude vaderland altijd vreselijk vond, en wat nu ook het Franse openbare leven begint te teisteren, is dat ge-eet op straat. Ik heb niets tegen een Hema-rookworst, of een kroket, en desnoods zo´n haring. Echt, ik gun iedereen zijn eetplezier, iedereen peuzelt maar wat hij of zij lekker vindt. Maar waarom moet ik dat op elk moment van de dag, gewoon op straat, meebeleven? Waarom een intiem genoegen als eten prijsgeven aan de openbaarheid?
Er zijn mooie termen voor gevonden: ´la cuisine de la rue´, ´restauration nomade´. Of als het bijvoorbeeld om sushi gaat: ´pause déjeuner comme voyage gustatif´. Briljant bedacht. Maar ondertussen blijft ik het ordinair vinden, eten op straat. En onaangenaam. Ik wil liever niet geconfronteerd worden met smakkende kaken, stinkende snacks en volvette bekken als ik een trottoir langsloop, een warenhuis bezoek, of een treinstel binnenstap. Eten doe je thuis, of in een daartoe bedoelde eetgelegenheid. Dat is beter voor de middenstand, dat is beter voor mij, en voor al die anderen die er ook niet van gediend zijn om tegen zo’n ongegeneerd malende broodmolen op te lopen. Kwestie van beschaving, vind ik. Maar da’s vast hopeloos ouderwets. Ga ik nu even een superieure drie-gangen-lunch bij elkaar koken.