Onze culinaire correspondent Renie deelt elke twee weken een typisch Frans recept. Op haar website www.reniesfransekeuken.nl deelt ze familierecepten en vertelt ze je meer over lokale culinaire tradities. Deze week is het een recept voor Franse brioche. Een onmisbaar recept voor iedereen die dol is op de heerlijkheden uit de Franse boulangerie!
Typisch Frans: de brioche
Niets lekkerders dan een zondags ontbijtje met een Franse brioche met wat boter en confiture! Die brioche kun je heel makkelijk zelf maken en dat gaan we vandaag doen. Een brioche is niet alleen een brood gemaakt van meel, eieren, boter en suiker. Het recept is ook de basis voor meerdere bekende baksels zoals de Tropézienne, met crème, en de Gateau des Rois, met gekonfijte vruchten, voor Driekoningen.
Uit elke streek een andere brioche
Het eerste recept van de brioche stamt uit de Middeleeuwen waar ze dit brood al in verschillende vormen maakten. Het leuke is dat de brioche in allerlei verschillende geuren en smaken terugkomen in bijna elke departement hier in Frankrijk. Je hebt bijvoorbeeld de brioche Parisienne. Deze bestaat uit twee bollen die op elkaar gestapeld zijn. Een grote bol onder en een kleine erbovenop. Het schijnt dat deze in de XVIIe eeuw al regelmatig op de koninklijke eettafel te vinden was. Waarom deze vorm? Er gaat een verhaal dat dit te maken had met de niet zo sympathieke koningin Marie-Antoinette. Het volk had regelmatig zin om haar ‘een kopje kleiner te maken’ en deed dit dan door het kopje van de Parijse brioche af te breken. In hoeverre dit verhaal waar is…
Een pijnlijke affaire
Er bestaat nog een verhaal rond Marie-Antoinette en de brioche. In het boek ‘Les Confessions’ een autobiografie uit 1782 van Jean-Jacques Rousseau, een Zwitserse filosoof, staat geschreven dat een ‘grote prinses’ aan wie doorgegeven werd dat het volk geen brood meer had om te eten, een zeer arrogant antwoord klaar had : ‘Dan eten ze toch een brioche’.. Dat er voor een brioche naast meel ook nog boter eieren en suiker nodig is en deze brioche dus nog veel duurder uitkomt dan een gewoon brood, werd door deze prinses even vergeten. Door deze uitspraak werd maar weer eens pijnlijk duidelijk hoe ver het hof van het volk afstond. Het blijkt veel later echter dat met de ‘grote prinses’ niet Marie-Antoinette werd bedoeld zoals aangenomen, maar één van de dochters van Louis XV. Toch wordt haar naam, ook vandaag de dag nog, vaak verbonden aan deze uitspraak.
De eerste brioche-recepten
In de Vendée zijn vele recepten beschikbaar, want reeds in de Middeleeuwen maakte elke familie zijn eigen versie voor Pasen. Wanneer in de XIX e eeuw de eerste bakkers zich in de Vendée installeerden, werd er van al deze traditionele recepten één professioneel basisrecept gemaakt en werd het een heel luchtig en zacht brood. Zoals ik al eerder zei, wordt dit recept nu nog steeds gebruikt als basis voor verschillende taarten.
De Provençaalse versie
Hier in de Provence is niet alleen de Tropézienne één van de lievelingstaarten van velen, de Gateau des Rois is ook elk jaar weer een belangrijke traditie. Een Tropézienne is eigenlijk niets anders dan een door midden gesneden brioche met een dikke laag crème patissière ertussen en in de Gateau des Rois zitten gekonfijte vruchten in het beslag verwerkt en worden deze er, met suikerwater, ook bovenop gelegd. In de ‘gewone’ brioche wordt hier in de Provence vaak ‘Fleur d’oranger’ toegevoegd, oftewel oranjebloesemwater.
Hoe maak je ‘m?
Je kunt de brioche of gewoon met de hand maken of in een broodbakmachine. Ik doe het alle twee: zelf maken wanneer ik er de tijd voor heb, in de broodbakmachine wanneer ik geen zin in heb en ‘s ochtends met een heerlijke geur in de keuken wakker wil worden ! De broodbakmachine kan ik namelijk voorprogrammeren. Wanneer ik deze dus om 4 uur ‘s nachts laat beginnen, is bij het opstaan het brood bijna klaar met bakken. Alsof je zo thuis een bakkerij binnenloopt! Ik moet zeggen dat ik brood zelf maken iets heel gezelligs vind hebben. Het kneden is een belangrijk proces, want dit zorgt ervoor dat het deeg goed rijst, en op één of andere manier is dat altijd een hele rustgevende etappe. Wanner je hem met de hand maakt kun je er ook een eigen vorm aan geven. Ik ben geen goede vlechter, maar door het draaien van verschillende bollen en door deze dicht tegen elkaar te laten rijzen, heb je eigelijk altijd een mooi resultaat!
Het recept
Het recept van deze Franse brioche vind je op Renie’s website: Renie’s Franse Keuken.
