De Provence onderscheidt zich ook tijdens de feestdagen met bijzondere tradities. Zo kennen de meesten wel de dertien desserts die tijdens Kerstmis worden gegeten. En ook de laatste dag van het jaar wordt in Zuid-Frankrijk op een bijzondere manier afgesloten. In Nederland vieren we natuurlijk ook Oud & Nieuw, maar is er een verschil met het Franse Saint-Sylvestre. En Saint-Sylvestre in de Provence, wordt dat op een speciale manier gevierd?
De oorsprong van Saint-Sylvestre
De laatste viering van het jaar, Nieuwjaarsdag, is niet religieus van aard. Sommigen koppelen het aan het verhaal van de priester Sylvestre, een Romein die tot paus werd verkozen en die de Heilige Stoel 22 jaar lang bezette tijdens het bewind van Constantijn de Grote. Anderen vinden dat de roem naar Julius Caesar moet gaan, die het einde van het jaar had vastgesteld op 31 december. De traditie wilde dat hoe langer de maaltijd op 31 december duurde en hoe meer gerechten er waren, hoe gelukkiger en welvarender het nieuwe jaar zou zijn.
De geschiedenis van Oud & Nieuw in Frankrijk
In Frankrijk is het nieuwjaarsfeest nauwelijks een eeuw oud. Het dateert uit de Eerste Wereldoorlog, uit de loopgraven waar het moraal flink is gedaald. Om het moreel van de troepen op te krikken, heeft het Franse legercommissariaat een idee. Op 31 december 1915 delen ze flessen mousserende wijn uit die om middernacht ontkurkt moesten worden. Een fles voor elke vier soldaten. Het was aan het oostelijke front, rond de Maas, dat de distributie plaatsvond. Elke soldaat kreeg ook 100 gram ham, 75 gram jam, een sinaasappel, 2 appels, een sigaar van 10 centimeter, en dus zijn eigen kwart mousserende wijn. Dit feest werd door de Generale Staf in 1916 en in 1917 in de loopgraven onderhouden en veralgemeend. En in 1918, toen de oorlog voorbij was, brachten de soldaten deze traditie weer terug in het burgerleven. De moderne oudejaarsavond is geboren. En de 1 kater op 1 januari ook…
Saint-Sylvestre in de Provence
Zoals zo vaak het geval is, zijn Provençaalse tradities vaak van culinaire aard. Zo wordt voor oudejaarsavond in de Provence een ‘Pompe à huile’ gemaakt. Dit typische lekkernij wordt ook wel een Gibassier of een Fougasse d’Arles genoemd. Dit Provençaalse brood is gemaakt met fleure d’oranger en zest van citroen en sinaasappel en wordt speciaal voor de laatste dag van het jaar gemaakt.
Bijgeloof
In de Provence was de eerste dag van het jaar, zoals overal, de dag van de wensen en de geloften, maar ook hier hadden we aandacht voor de voortekenen. Die ochtend zou een jong meisje dat wacht om de man van haar leven te ontmoeten, een schoen in de lucht gooien als ze wakker werd. Als het achterover viel, zou de verloving voor het einde van het jaar plaatsvinden; als het achterover viel, zou de bruiloft plaatsvinden; maar als het puntje bij paaltje kwam, dan was er geen bruiloft in zicht! Even later, toen ze de drempel van het huis van haar vader overstak, was het een goed voorteken om meteen een man of een gebochelde tegen te komen.
